انواع شیطان
گرچه در اذهان عموم مردم لفظ شیطان اشاره به فرد خاصی به نام ابلیس
است که در اثر نافرمانی خداوند از درگاه الهی رانده شد.
اما حقیقت این است که شیطان دو نوع است:
1- شخصی
2- وصفی
داستان سجده نکردن ابلیس بر حضرت آدم و سرپیچی از فرمان الهی از نوع
اول است و شیطان وصفی نوعی از شیطان است که صفات و ویژگیهای شیطان در او هست و این
نوع شیطان هم در جن وجود دارد و هم در انس. بنابراین شیطان مفهوم وسیعی دارد که
میشود آنرا در مورد هر موجود طغیانگر و هر قدرت بدکار و فتنه انگیزی به کار برد.
قرآن هشدار میدهد که:
وسواس خناس تنها در میان یک گروه، جماعت و یا در یک قشر، و یک لباس
خاص نیست بلکه در میان تمام جن و انس وجود دارد. در هر لباس و جماعتی یافت میشود
بنابراین باید مراقب همه آنها بود، او لشگریان زیادی از جنس جن و انس دارد و نام
شیطان بر همه آنها اطلاق میشود، همچون سردمداران کفر و ظلم و شرک و مفسدان و
دوستان ناباب و همنشینان منحرف و نویسندگان و گویندگان فاسد و وسایل ارتباط جمعی
وسوسه گر.
بلکه گاهی در میان شیاطین انسی افرادی پیدا میشوند که از شیاطین جن
بدترند. در حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمده است که به ابوذر فرمود:
«هل تعوذت بالله من شر شیاطین الجن و الانس؟» آیا از شر شیاطین جن و انس به خدا
پناه بردهای؟ عرض کرد آیا شیاطینی از انسانها نیز وجود دارد؟
حضرت فرمود: «نعم هم شر من شیاطین الجن»: «بله آنها از شیاطین جن
بدترند.»